Âm nhạc Thế Hiển - âm nhạc của lòng nhiệt huyết

Nếu ai cũng chọn công việc nhẹ nhàng nơi những studio máy lạnh, nơi những sân khấu rực rỡ ánh đèn với dàn nhạc hoành tráng, khán giả tung hô... thì còn ai đến với đồng bào những miền xa, nơi biên cương lạnh giá... để mang tiếng hát sưởi ấm bao tâm hồn. Vậy mà vẫn có một người luôn dấn thân trên mọi nẻo đường, dù có gập ghềnh thác lũ, giông tố bão bùng, cùng với tiếng hát đầy nhiệt huyết của mình: ca - nhạc sĩ Thế Hiển .

Nhạc sĩ Thế Hiển (1955 - 2025)

Viết những dòng này, tôi chợt nhớ đến một đoạn trong bài hát Một đời người một rừng cây của nhạc sĩ Trần Long Ẩn:

"Ai cũng chọn việc nhẹ nhàng

Gian khổ sẽ dành phần ai

Ai cũng một thời trẻ trai

Cũng từng nghĩ về đời mình

Phải đâu may nhờ rủi chịu

Phải đâu trong đục cũng đành

Phải không anh phải không em...

Chân lý thuộc về mọi người

Không chịu sống đời nhỏ nhoi

Xin hát về bạn bè tôi

Những người sống vì mọi người"

Vâng! Chính anh đã chọn con đường cho mình. Con đường mà không phải ai cũng can đảm chọn lựa và dấn thân: Sống vì mọi người!

Hát về anh

Tôi biết anh cũng từ một khúc ca về người lính - Hát về anh . Ngày đó, tôi chỉ là một thằng nhóc trong đội văn nghệ xung kích của một trường trung học vùng duyên hải xa xôi. Chúng tôi xuất hiện trong một cuộc thi văn nghệ với bốn cây guitar thùng và cất lên Hát về anh thật say mê và hòa quyện. Và rồi tiết mục ấy đã chinh phục hội đồng giám khảo, đoạt giải cao của cuộc thi. Từ đó, ký ức Hát về anh đã mãi theo tôi trên bước đường âm nhạc về sau, như một trong những người anh thuộc thế hệ nhạc sĩ đàn anh giàu nhiệt huyết, yêu cuộc sống và sẵn sàng chọn con đường chông gai, mang tiếng hát và tình yêu đến cho mọi người trong những điều kiện khó khăn nhất, như những vùng sâu vùng xa, biên giới, hải đảo.

Nhạc sĩ Thế Hiển được công chúng yêu mến và nhớ đến với hình ảnh gắn liền cùng chiếc nón cối, ba lô bộ đội, cây đàn guitar, chuyên hát những bài hát về người lính

Ở bối cảnh nhạc Việt thời những năm 1985 - 1990, dù Hát về anh là một bài hát về những người lính, nhưng nó nhanh chóng thu hút và làm say mê giới trẻ bởi sự hấp dẫn của tiết tấu, hòa thanh, của sự nhiệt huyết tuổi trẻ. Nó làm ta nhớ đến những Hotel California của Eagles, Have You Ever Seen The Rain của CCR với tiếng đàn guitar ấm áp, đầy đặn và sung mãn. Dù ở bất cứ nơi đâu, trong một bàn rượu, những đêm trại, sinh hoạt cộng đồng, hay sân khấu lớn, Hát Về Anh vang lên với khúc thức gọn gàng, hòa âm đẹp, những bè quãng ba giản dị cùng tiếng guitar bập bùng dễ đi vào lòng người. Sau này, tôi được nghe kể lại rằng để có được tính chân thật từ những lời ca giàu cảm xúc của Hát Về Anh , nhạc sĩ Thế Hiển đã không ngần ngại hòa mình vào đời sống thật của những người lính nơi chiến trường phía Bắc những năm 1983, cùng mâm cơm đạm bạc, ấm trà đêm lạnh giá, cùng chia sẻ nỗi gian truân với họ.

Tất nhiên, gia tài sáng tác của anh không chỉ là Hát Về Anh , mà còn rất nhiều những tác phẩm khác sống mãi trong lòng công chúng. Nhưng với tôi, Hát Về Anh là một bước ngoặt khá quan trọng với sự nghiệp và tên tuổi của nhạc sĩ Thế Hiển. Nó phủ sóng rộng khắp, lan tỏa mọi hang cùng ngõ hẻm. Nó được hát nhiều nhất ở mọi hội diễn nghệ thuật. Nó in đậm trong tâm trí tôi nhất, mà tôi là một trong những người thuộc thế hệ tiếp nối, chịu ảnh hưởng ít nhiều từ thế hệ của anh: âm nhạc của lòng nhiệt huyết và mến yêu cuộc sống! Nhìn nụ cười khi anh ôm cây đàn guitar cứ ngỡ con người này chẳng biết buồn là gì. Mà kỳ thực, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, cuộc sống là một lễ hội. Và lòng nhiệt huyết luôn luôn là một đặc điểm dễ nhận thấy nơi con người anh.

Biết anh là thế! Nhưng mãi cho đến sau này, khi có một dịp Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc tổ chức buổi tiệc họp mặt các nhạc sĩ thành viên cuối năm, tôi mới có dịp trò chuyện ngắn với anh. Ngắn thôi! Nhưng tôi vẫn còn nhớ như in.

"Tụi anh luôn theo dõi và quan tâm tới các nhạc sĩ trẻ. Luôn mong muốn thế hệ sau phải giỏi hơn, hay hơn, và có nhiều tác phẩm giá trị hơn thế hệ tụi anh. Không bao giờ có chuyện tụi anh đố kỵ gì hết! Tụi em yên tâm!".

Tôi lắng nghe anh trong im lặng. Tôi ngờ ngợ rằng, hình như có vài người trẻ trong thế hệ của tôi đã không thể thấu cảm thế hệ đàn anh, hay vô tình có những hiểu lầm. Để cho anh phải thốt lên với tôi như thế. Nhưng với riêng tôi, tôi vẫn luôn trân quý và chịu ảnh hưởng từ một thế hệ đàn anh đầy lòng nhiệt huyết. Âm nhạc của một thế hệ luôn mang lại niềm mến yêu cuộc sống.

Âm nhạc, suy cho cùng, bạn phải bước đi từ nấc thang đầu tiên, qua hàng trăm nấc thang. Rồi một ngày, khi đã lên được ngôi đền trên đỉnh đồi, ta nhận ra chính những thế hệ đi trước là những nấc thang để ta lên được ngôi đền thiêng ngày hôm nay! Cảm ơn anh cùng những thế hệ đi trước, với một tấm lòng biết ơn sâu sắc!

Có một dòng sông vừa về với biển, sau khi đã lắng đọng hết phù sa cho những cánh đồng trên quê hương mình: nhạc sĩ Thế Hiển

Có một dòng sông vừa về với biển

Và rồi âm nhạc, suy cho cùng, mỗi người chọn cho mình một con đường riêng. Nhưng con đường của anh là những tháng ngày vượt ngàn chông gai, vượt bao thác ghềnh để thấu hiểu, chia sẻ và đồng cảm với những con người đang ngày đêm hy sinh thầm lặng cho cộng đồng, cho đất nước. Có một dòng sông vừa về với biển, sau khi đã lắng đọng hết phù sa cho những cánh đồng trên quê hương mình: nhạc sĩ Thế Hiển.

Cuối cùng, cũng xin mượn tiếp câu hát của nhạc sĩ Trần Long Ẩn để giãi bày cho lòng kính trọng của tôi :

“Cây đã mọc từ thuở nào

Trên đồi núi thật cằn khô

Cây có hiểu vì sao

Chim thường kéo về làm tổ

Và em như cụm lan mọc

Từ những cành cổ thụ già kia..”

Kính tiễn anh! Cành cổ thụ đã vừa xong một sứ mệnh!